Welke samenlevingsvormen zijn er en hoe wordt de relatiebeëindiging geregeld? Dit artikel gaat in op de vorm “Samenwonen”.
Als je samen besluit verder te gaan, kun je kiezen uit vier samenlevingsvormen:
- Samenwonen zonder samenlevingscontract (niets regelen)
- Samenwonen met samenlevingscontract
- Geregistreerd partnerschap
- Trouwen
Wat gebeurt er dan als jullie besluiten niet meer verder samen verder te gaan? Welke stappen doorloop je?
Samenwonen zonder contract
Een relatie waarin jullie samenwonen zonder samenlevingscontract heeft geen juridische status. Voor het beëindigen van de relatie gelden geen juridische regels. Dit betekent eigenlijk dat je er samen uit moet zien te komen. De meest effectieve manier om eventuele conflicten in een dergelijke situatie op te lossen, is door een gesprek te voeren, dan wel met zijn tweeën of met een bemiddelende derde gesprekspartner.
Samenwonen met contract
Als je samenwoont en gekozen hebt om een samenlevingscontract op te stellen, is er wél een juridische band. Jullie hebben samen immers afspraken vastgelegd en hiervoor getekend bij de notaris. Als (één van) de partners de relatie willen beëindigen, zal moeten worden gekeken naar de juridische vereisten zoals die in het samenlevingscontract staan beschreven. Om de beëindiging van de relatie vanuit juridisch oogpunt te starten, is een aangetekend schrijven de meest officiële manier om dit vast te leggen.
Een belangrijke eigenschap van het opzeggen van de relatie door middel van een aangetekend schrijven, is dat de einddatum van de relatie juridisch vaststaat.
De einddatum heeft onder andere invloed op:
- het moment dat een partner moet bijdragen aan de kosten van de huishouding;
- het verdelen van de nalatenschap bij eventueel overlijden (in de situatie dat jullie elkaar tot erfgenaam hebben benoemd onder de voorwaarde dat jullie nog samenwonen op het moment van overlijden).
Afspraken vastleggen over de beëindiging van de relatie
Vaak is het noodzakelijk om afspraken te maken over bepaalde specifieke onderdelen, zoals het verdelen van bepaalde bezittingen, verkoop en de tijdelijke voortzetting van de bewoning van de gezamenlijke woning, et cetera. In dergelijke situaties is het wenselijk om de afspraken schriftelijk vast te leggen.
Deze schriftlijke overeenkomst kan op verschillende manieren tot stand komen:
- Beëindiging via een onderhandse overeenkomst;
- Beëindiging via een overeenkomst opgesteld door een externe deskundige (denk aan advocaat, notaris, scheidingsbemiddelaar, et cetera);
Voordeel van in onderling overleg een overeenkomst opstellen, is dat kosten niet worden gemaakt te worden. Nadeel van het zelf opstellen van een overeenkomst is de mogelijk gebrekkige kwaliteit van de inhoud ervan. Bovendien komt het veelal voor dat de overeenkomst niet wordt bewaard.
Als jullie bepaalde afspraken maken die worden vastgelegd in een notariële akte, dan ontstaat er onder voorwaarden een executoriale titel. Dit betekent dat als een van beide de gemaakte afspraken niet nakomt, de ander zonder tussenkomst van een rechter de afspraak kan afdwingen door het inschakelen van een deurwaarder.
In de situatie waarbij afspraken niet zijn vastgelegd, zal er via de rechter een vordering op de gemaakte afspraken worden vastgesteld. Met de rechterlijke uitspraak kan dan een deurwaarder ingeschakeld worden.
Mijn advies
Ik adviseer jullie bij het samenwonen altijd afspraken vast te leggen, passend bij de situatie. Bij een relatiebreuk kan een (samenlevings)contract niet-wenselijke negatieve situaties voorkomen. Je kunt mij vrijblijvend benaderen met vragen over de afspraken of de gevolgen van gemaakte afspraken. Indien gewenst kan ik begeleiden bij de afhandeling van een relatiebreuk.
